
بچه ها چگونه می توانند حس همدردی ، شفقت ، مهربانی ، نوع دوستی و ... را بیاموزند ؟ والدین و مربیان با چه راهکارهایی می توانند اخلاقیات و فضایل انسانی را در کودکان و نوجوانان رشد و پرورش دهند ؟ آیا روش های تجربی نوینی برای تقویت ویژگی های اخلاقی بچه ها تدوین شده است ؟
کودکان پیش دبستانی درست و غلط را در گرو « کوچکی » افراد می دانند . از نظر آن ها پدر و مادر ، مربی و مراقب چون بزرگ هستند پس اصول و قوانین زندگی را بهتر می دانند و اطاعت از آن ها تنها به دلیل جلب رضایت والدین و مربیان شان است . از حدود 6 سالگی به بعد است که کودک می تواند تا حدی خودش را جای دیگران بگذارد و احساسات درونی او (اعم از شادی ، درد ، خشم و تعجب و ... ) را درک کند . این نکته مهم است که سعی کنیم در هر شرایطی الگو و مدل اخلاقی خوبی برای بچه ها باشیم و عواطف و هیجانات گوناگون انسانی را به آن ها بشناسانیم . کودکان پیش دبستانی با مشاهده رفتار بزرگترها سعی می کنند حرکات ، گفتار و اعمال آن ها را سرمشق و الگوی خود قرار دهند . اگر مادری به فرزندش بگوید « زدن دیگران کار بدی است » ولی خودش بعضی وقت ها او را کتک بزند در کودک این ذهنیت را ایجاد می کند که در شرایط خاص می توان دیگران را زد .
برای آموزش ارزش ها و معیارهای مختف زندگی و از جمله اخلاقیات و فضایل انسانی از هر نوع ارتباطی با کودک می توان استفاده کرد . بچه ها باید آگاهی عاطفی - شناختی درستی از احساسات و هیجانات افراد داشته باشند تا بتوانند در شرایط مختلف ، عکس العمل مناسبی از خود بروز دهند . به منظور رشد دیدگاه ها و اعتقادات سالم در کودکان و نوجوانان می توان از روش های زیر استفاده کرد :
1-ارزش ها ، معیارها و ایده آل های خود را مشخص کنید :
ابتدا به آن چه که قصد دارید به فرزندتان بیاموزید ، خوب فکر کنید و سپس با برنامه ریزی و جدیت مستمر درصدد یافتن روش ها و شیوه های موثر تربیتی باشید .
برای نمونه ، آقا و خانم (الف) به مطالعه خیلی علاقه مندند و سعی می کنند این عادت را در فرزندان شان هم پرورش دهند .
2- الگو و نمونه خوبی برای فرزندتان باشید :
اگر هدف تان آموزش « ارزش » و « نگرش» خاصی در خانواده است باید تلاش کنید تا خودتان الگویی از آن ارزش ها برای فرزندتان باشید .
اقا و خانم (الف) از هر فرصتی برای مطالعه استفاده می کنند و مقداری کتاب ، روزنامه و مجله های مناسب در دسترس فرزندان شان نیز قرار می دهند .
3- خودتان را درگیر فعالیت های فرزندان تان کنید :
خوب است از همان دوران کودکی ، در بازی ها و فعالیت های فرزندان تان شرکت کنید و متقابلا آن ها را در فعالیت ها و کارهای خانگی روزانه شرکت دهید . از طریق ایجاد این رابطه تنگاتنگ شما می توانید فرزندان تان را بهتر بشناسید و از طرفی آن ها می توانند به نقطه نظرات و افکار شما پی ببرند .
آقا و خانم (الف) ، برای فرزندان شان کتاب می خوانند و در فرصت های پیش آمده آن ها را همراه خود به کتابخانه و کتاب فروشی می برند . هر یک از بچه ها قفسه کتابی مخصوص به خود در اتاقش دارد .
4- از تداعی کننده های مثبت استفاده کنید :
زمان آموزش سعی کنید فضای حاکم بر خانه سرشار از صمیمیت و محبت باشد و از هر گونه تندی و فشار بر بچه ها پرهیز کنید .
آقا و خانم (الف) به راحتی می توانند فرزندان شان را به مطالعه و کتاب خواندن علاقه مند سازند . زیرا آن ها سعی می کنند با ایجاد فضایی دوستانه برای مطالعه بچه ها ، کتا ب خوانی را با آرامش فکری توام سازند و از طریق تداعی این دو عادت پسندیده با یکدیگر اشتیاق به مطالعه را در آن ها تثبیت کنند .
5- انتقادها و سرزنش ها را محدود کنید :
دراغلب موارد انتقاد کردن موجب دلسردی و امتناع بچه ها از انجام فعالیت شان می شود . در حقیقت انتقاد و نکوهش این پیام را در بردارد که شایستگی و صلاحیت لازم برای قبول کار و مسئولیتی را ندارد .
آقا و خانم (الف) وقتی که بچه ها موقع خواندن کلمه ای دچار مکث و یا لکنت می شوند ، هیچ گاه با انتقاد خود علاقه و انگیزه خواندن را در آن ها از بین نمی برند .
6- ارزش ها و معیارهای مهم را به فرزندان تان خاطر نشان کنید :
سعی کنید بدون سخنرانی و یا نصیحت کردن مستمر ، دیدگاه ها و ارزش هایی را که در زندگی بدان ها پای بندید برای بچه ها مشخص سازید و عمل کردن به آن ها را بخشی از عادات روزمره خود بدانید .
7- به اصول و مقررات خود پای بند باشید :
اگر در نظر دارید برای آموزش اخلاق و ویژگی های انسانی مقررات خاصی وضع کنید ، هیچ نگران نباشید و آن ها را پی گیرانه انجام دهید .
آقا و خانم (الف) هر گونه بازی ، تفریح را بین ساعات 6 تا 7 بعدازظهر محدود کرده اند . زیرا فرزندان شان در این ساعت ملزم به انجام تکالیف و وظایف درسی شان هستند .
8- استثناء قائل نشوید :
اگر قصد دارید خصوصیت و ویژگی مهمی را به فرزندان تان بیاموزید از او بخواهید تا در تمام شرایط به آن اصل پای بند باشد .
برای نمونه آقا و خانم (الف) طوری برنامه ریزی کرده اند که همواره در طول روز زمانی برای مطالعه و کتاب خواندن داشته باشند .
در پایان توصیه می گردد به آخرین باری که فرزندتان کاری کرد که موجب سربلندی و افتخار شما شد خوب فکر کنید . احتمالا زمانی است که اخلاقی که قبلا به او آموخته اید در عمل نشان داده است . وظیفه شما این است هنگامی که متوجه اعمال غرورآمیز فرزندتان می شوید شادی خود را ازاو مخفی نکنید و بگذارید او احساس شعف شما را درک کند . مسلم بدانید او با دیدن احساس رضایت شما ، رفتارها و ارزش های والای انسانی را در خود پرورش خواهد داد و خود نیز از عملش راضی و سربلند خواهد بود .
منبع : - مجله موفقیت
نظرات شما عزیزان: