خلاصه ی کتاب سیری در سیره نبوی اثر شهید مطهری (ره)

این مجموعه نفیس و زیبا به نام(نهج البلاغه)که اکنون در دست ماست و روزگار از کهنه کردن ان ناتوان است نهج البلاغه کتابی شگفت:وگذشت زمان و ظهور افکار و اندیشه های نوتر وروشنتر مرتبا بر ارزش ان افزوده است.منتخبی از خطابه ها و دعاهها و وصایا و نامهها و جمله های کوتاه مولای متقیان علی (ع) است که به وسیله سید شریف بزرگوار (رضی) در حدود هزار سال پیش گرداوری شده است.ص21

کلمات امیرالمومنین (ع)از قدیمیترین ایام با دو امتیاز همراه بوده است وبااین دوامتیاز شناخته شده است:یکی فصاحت و بلاغت و دیگری چند جانبه بودن و به اصطلاح امروز چند بعدی بودن.ص25

علی (ع) یگانه کسی است بعد از رسول خداکه مردم به حفظ و ضبط سخنانش اهتمام داشتند.ص28

از چهارده قرن پیش تا کنون جهان هزاران رنگ به خود گرفته فرهنگها تغیر و تحول یافته و ذایقهها دگرگون شده است.ص33

ممکن است کسی بپندارد که فرهنگ قدیم و ذوق قدیم سخن علی را می پسندد و در برابرش خاضع بود فکر و ذوق جدید به نحو دیگری قضاوت می کند اما باید بدانیم که سخن علی(ع)چه از نظر صورت و چه ازنظر معنی محدود به هیچ زمان و هیچ مکانی نیست انسانی و جهانی است.ص34

نگاهی کلی به مباحث و مسایل نهج البلاغه:

---

برچسب‌ها: خلاصه ی کتاب, سیری در سیره نبوی, اثر شهید مطهری (ره),

  احقيت و اولويت (نص و وصيت)

در نهج البلاغه درباره اين مطلب به سه اصل استدلال شده است : وصيت و نص رسول خدا ، ديگر شايستگی اميرمؤمنان ( ع ) و اينكه جامه خلافت تنها بر اندام او راستمی‏آيد ، سوم روابط نزديك نسبی و روحی آن حضرت با رسول خدا ( ص  . (

نص و وصيت

برخی می‏پندارند كه در نهج البلاغه به هيچ وجه به مساله نص اشاره‏ای نشده‏ است ، تنها به مساله صلاحيت و شايستگی اشاره شده است . اين تصور صحيح نيست ، زيرا اولادر خطبه 2 نهج البلاغه كه در فصل پيش نقل كرديم ، صريحا درباره اهل بيت‏ می‏فرمايد : « و فيهم الوصيه و الوراثه » يعنی وصيت رسول خدا (ص) و همچنين وراثت رسول خدا(ص) در ميان آنها است . 
ثانيا در موارد زيادی علی ( ع ) از حق خويش چنان سخن می‏گويد كه جز با مساله تنصيص و مشخص شدن حق خلافت برای او بوسيله پيغمبر اكرم ( ص ) قابل توجيه نيست . در اين موارد سخن علی اين نيست كه چرا مرا با همه‏ جامعيت شرائط كنار گذاشتند و ديگران را برگزيدند ، سخنش اينستكه حق‏ قطعی و مسلم مرا از من ربودند . بديهی است كه تنها با نص و تعيين قبلی‏ 
از طريق رسول اكرم ( ص ) است كه می‏توان از حق مسلم و قطعی دم زد ، صلاحيت و شايستگی حق بالقوه ايجاد می‏كند نه حق بالفعل ، و در مورد حق‏ بالقوه سخن از ربوده شدن حق مسلم و قطعی صحيح نيست .

اكنون مواردی را ذكر می‏كنيم كه علی ( ع ) خلافت را حق خود می‏داند .

---

برچسب‌ها: سیری در نهج البلاغه, احقيت و اولويت, نص و وصيت,

  احقیت و اولویت (لياقت و فضيلت)

در نهج البلاغه درباره اين مطلب به سه اصل استدلال شده است : وصيت و نص رسول خدا ، ديگر شايستگی اميرمؤمنان ( ع ) و اينكه جامه خلافت تنها بر اندام او راستمی‏آيد ، سوم روابط نزديك نسبی و روحی آن حضرت با رسول خدا ( ص  . (

از مساله نص صريح و حق مسلم و قطعی كه بگذريم مساله لياقت و فضيلت‏ مطرح می‏شود ، در اين زمينه نيز مكرر در نهج البلاغه سخن به ميان آمده است‏ ، در خطبه " شقشقيه " می‏فرمايد : 
" اما و الله لقد تقصمها ابن ابی‏قحافه و انه ليعلم ان محلی منها محل‏ القطب من الرحی ينحدر عنی السيل و لا يرقی الی الطير  " . به خدا سوگند كه پسر ابوقحافهخلافت را مانند پيراهنی به تن كرد در حالی كه می‏دانست آن محوری كه اين دستگاه بايد برگرد آن بچرخد من هستم . 

---

برچسب‌ها: سیری در نهج البلاغه, احقیت و اولویت, لياقت و فضيلت,

  احقیت و اولویت (قرابت و نسب)

در نهج البلاغه درباره اين مطلب به سه اصل استدلال شده است : وصيت و نص رسول خدا ، ديگر شايستگی اميرمؤمنان ( ع ) و اينكه جامه خلافت تنها بر اندام او راستمی‏آيد ، سوم روابط نزديك نسبی و روحی آن حضرت با رسول خدا ( ص  . (

چنانكه می‏دانيم پس از وفات رسول اكرم ( ص ) سعد بن عباده انصاری‏ مدعی خلافت شد و گروهی از افراد قبيله‏اش دور او را گرفتند ، سعد و اتباع‏ وی محل سقيفه را برای اينكار انتخاب كرده بودند ، تا آنكه ابوبكر و عمر و ابوعبيده جراح آمدند و مردم را از توجه به سعد بن ابی عباده باز داشتند و از حاضرين برای ابوبكر بيعت گرفتند ، در اين مجمع سخنانی ميان مهاجران و انصار رد و بدل شد و عوامل مختلفی در تعيين سرنوشت نهائی اين جلسه تاثير داشت .

---

برچسب‌ها: سیری در نهج البلاغه, احقیت و اولویت , قرابت و نسب,

  سلوك و عبادت از دیدگاه نهج البلاغه

عبادت در اسلام

عبادت و پرستش خداوند يكتا و ترك پرستش هر موجود ديگر ، يكی از اصول تعليمات پيامبران الهی است ، تعليمات هيچ پيامبری از عبادت خالی‏ نبوده است .

چنانكه می‏دانيم در ديانت مقدسه اسلام نيز عبادت سر لوحه همه تعليمات‏  است ، چيزی كه هست در اسلام عبادت به صورت يك سلسله تعليمات جدا از زندگی كه صرفا به دنيای ديگر تعلق داشته باشد وجود ندارد ، عبادات اسلامی‏  با فلسفه‏های زندگی توام است و در متن زندگی واقع است . 
گذشته از اينكه برخی عبادات اسلامی به صورت مشترك و همكاری دسته جمعی‏ صورت می‏گيرد ، اسلام به عبادتهای فردی نيز آنچنان شكل داده است كه متضمن‏انجام پاره‏ای از وظايف زندگی است ، مثلا نماز كه مظهر كامل اظهار عبوديت است چنان در اسلام شكل خاص يافته است كه حتی فردی كه می‏خواهد در گوشه خلوت به تنهائی نماز بخواند خود به خود به انجام پاره‏ای از وظائف اخلاقی‏ و اجتماعی از قبيل نظافت ، احترام به حقوق ديگران ، وقت شناسی ، جهت‏ 
شناسی ، ضبط احساسات ، اعلام صلح و سلم با بندگان شايسته خدا و غيره مقيد می‏گردد .

از نظر اسلام هر كار خير و مفيدی اگر با انگيزه پاك خدائی توام باشد عبادت است ، لهذا درس خواندن ، كار و كسب كردن ، فعاليت اجتماعی‏ كردن اگر لله و فی اللهباشد عبادت است . 
در عين حال ، اسلام نيز پاره ‏ای تعليمات دارد كه فقط برای انجام مراسم‏ عبادت وضع شده است از قبيل نماز و روزه و اين خود فلسفه‏ای خاص دارد .

---

برچسب‌ها: سیری در نهج البلاغه, سلوك و عبادت, از دیدگاه نهج البلاغه,